Σχεδόν δυο χρόνια με τις μάσκες στη ζωή μας ακόμη και οι αθλητές –με εξαίρεση τον Κορονοϊό- είχαν απομακρυνθεί αρκετά από τις ιώσεις. Από τα τέλη φθινοπώρου η πτώση της μάσκας συνδυάστηκε με τη πτώση των θερμοκρασιών και μπαίνοντας στον χειμώνα έγινε κάτι παραπάνω από αισθητή η επιστροφή των ιώσεων. Πιο σκληρές και επίμονες. Επομένως πιο συχνή και η χρήση αντιβιοτικών που θα έπρεπε να είναι η τελευταία γραμμή άμυνας ενός αθλητή.

 

Σε παλαιότερο άρθρο μας είχαμε δει ποιες είναι οι επιπτώσεις από τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων στους δρομείς περιγράφοντας την επικίνδυνη συμβίωση. Έτσι και στη περίπτωση των αντιβιοτικών η επαναλαμβανόμενη χρήση τους δημιουργεί σοβαρά ζητήματα γεγονός που έρχεται να αναδείξει για μια ακόμη φορά πόσο σημαντικό είναι να αξιολογούμε, πότε, γιατί και τι βάζουμε στο σώμα μας είτε κατά τη διάρκεια της προπόνησης ,είτε πριν από έναν μεγάλο αγώνα.

Οι δρομικές «παρενέργειες» των αντιβιοτικών 

Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα βακτήρια. Ουσιαστικά, τα αντιβιοτικά δημιουργούν έναν πόλεμο στο σώμα σας που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την απόδοσή σας στο τρέξιμο. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μεγάλων αποστάσεων, χρειάζεστε το σώμα σας να πυροδοτεί όλους τους κυλίνδρους. Εάν το σώμα σας χρησιμοποιεί πολλή από τη «μαχητική» του δύναμη για να αντιμετωπίσει τα αντιβιοτικά στο σύστημά σας, υπάρχουν μερικά συμπτώματα που μπορείτε να περιμένετε να εμφανιστούν στην αθλητική σας απόδοση.

Σύμπτωμα #1: Αυξημένη ευαισθησία στη ζέστη/αφυδάτωση

Πολλά αντιβιοτικά εμπεριέχουν μεγάλη πιθανότητα αυξημένης ευαισθησίας στον ήλιο. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι περισσότεροι αγώνες αντοχής γενικά και οι μαραθώνιοι ειδικότερα διεξάγονται σε εξωτερικούς χώρους, σε δρόμους της πόλης, συχνά με πολύ μικρή νεφοκάλυψη, αυτό μπορεί να είναι μια συνταγή για καταστροφή.

Το ηλιακό έγκαυμα και άλλα ζητήματα για την υγεία που σχετίζονται με τη ζέστη είναι πολύ πιθανά σε μια δοκιμασία που διαρκεί αρκετές ώρες για να ολοκληρωθεί, αλλά συχνά αυξάνονται με τη χρήση αντιβιοτικών

Η θερμική εξάντληση, το θερμικό στρες και η θερμοπληξία είναι λιγότερο συχνές αλλά πολύ πιο επικίνδυνες πιθανές συνέπειες της αυξημένης ευαισθησίας στον ήλιο.

Μια λογική σύσταση για τους αθλητές που λαμβάνουν αντιβιοτικά είναι η μειωμένη ένταση και ο όγκος της άσκησης καθώς και η αυξημένη πρόσληψη υγρών και η αντηλιακή προστασία.

 Με τη φύση του ίδιου του μαραθωνίου, έναν εξαντλητικό και σχεδόν πάντα αφυδατωτικό, αγώνα 42χλμ, δηλαδή απίστευτου όγκου και έντασης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι εκείνοι οι δρομείς που επιλέγουν να αγωνιστούν σε έναν μαραθώνιο ενώ λαμβάνουν αντιβιοτικά πρέπει να λάβουν επιπλέον προφυλάξεις και να περιμένουν πτώση στην απόδοση τους.

Αν αναλογιστείτε ότι είναι ήδη δύσκολο για έναν υγιή αθλητή να ενυδατωθεί σωστά κατά τη διάρκεια ενός μαραθωνίου, αυτή η δυσκολία επιδεινώνεται για τον αθλητή που αγωνίζεται ενώ παίρνει αντιβιοτικά.

Σύμπτωμα #2: Πιο αργός ρυθμός

Δρομείς, ποδηλάτες και άλλοι αθλητές αντοχής έχουν αναφέρει πιο αργούς ρυθμούς προπόνησης και αγώνων ενώ λαμβάνουν αντιβιοτικά. Όταν τα αντιβιοτικά λαμβάνονται για μια ασθένεια και όχι για μια λοίμωξη του δέρματος, οι αθλητές μπορεί να κατηγορήσουν για τη μείωση του ρυθμού (ή την αύξηση της προσπάθειας με τον ίδιο ρυθμό),την ασθένεια και όχι το αντιβιοτικό.

Ωστόσο, ακόμη και αθλητές που λαμβάνουν αντιβιοτικά για λοίμωξη του δέρματος έχουν αναφέρει πιο αργούς ρυθμούς αγώνων και προπόνησης. Είναι σίγουρα αλήθεια, ωστόσο, ότι ορισμένες ασθένειες μπορεί να συμβάλλουν επίσης σε κακούς ρυθμούς προπόνησης και αγώνων.

Μια άλλη πλάνη είναι η υπόθεση ότι οι αθλητές απλώς «αποφεύγουν» το γρήγορο τρέξιμο ενώ λαμβάνουν αντιβιοτικά, επειδή αναμένουν ότι οι χρόνοι θα είναι πιο αργοί.

Ωστόσο ένα άλλο άθλημα η Ιππασία έρχεται να καταρρίψει αυτή τη θεωρία. Άλογα που συνηθίζουν να καλπάζουν π.χ με 40χλμ/ώρα, όταν ακολουθούν θεραπεία με αντιβιοτικά για δερματικές παθήσεις η ταχύτητα τους πέφτει ακόμη και κάτω απο τα 30χλμ/ώρα, ενώ δεν αντιλαμβάνονται ότι τους χορηγούνται αντιβιοτικά καθώς αυτό γίνεται μέσω της τροφής τους.

Αυτή η εμπειρία μπορεί να αποτελέσει μια δείγμα διάψευσης ότι ο αθλητής επηρεάζεται ψυχολογικά και ασυνείδητα ρίχνει το ρυθμό του επειδή γνωρίζει ότι προπονείται από την επήρεια αντιβιοτικών.

 

Σύμπτωμα #3: Ζάλη και στομαχικές διαταραχές

Πολλά αντιβιοτικά προκαλούν διάρροια και στομαχικές διαταραχές λόγω βακτηριακών αλλαγών στο έντερο και στο στομάχι. Καθώς τα φυσιολογικά επίπεδα βακτηρίων στο σώμα αλλάζουν, η ισορροπία του σώματος διακυβεύεται.

Η διάρροια δεν είναι μόνο ενοχλητική κατά τη διάρκεια ενός αγώνα αντοχής, αλλά μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνη καθώς χάνεται πολύ περισσότερο νερό κατά τη διάρκεια της διάρροιας και όχι στέρεες κενώσεις. Τα προβιοτικά, που συναντάμε στο γιαούρτι με ζωντανές καλλιέργειες, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου διάρροιας που προκαλείται από τη χρήση αντιβιοτικών.

Καθώς τα υγρά χάνονται μέσω της εφίδρωσης που σχετίζεται με αυξημένη ευαισθησία στον ήλιο και διάρροια, μπορεί να εμφανιστούν ζάλη και λιποθυμία στον αθλητή αντοχής, καθώς και μυϊκές κράμπες, κόπωση και πονοκέφαλος.

Αυτά τα προβλήματα εμφανίζονται συχνότερα μέσα στις πρώτες 2-3 ημέρες μετά την έναρξη της χρήσης του αντιβιοτικού, αλλά μπορεί να διαρκέσουν πολύ περισσότερο σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα για τους αθλητές.

Σύμπτωμα #4: Ρήξη τένοντα

Μία από τις κοινές παρενέργειες ορισμένων αντιβιοτικών είναι η ρήξη τένοντα. Η κατηγορία αντιβιοτικών με την οποία σχετίζεται η ρήξη τένοντα ονομάζεται φθοροκινολόνες. Τα ζητήματα που σχετίζονται με αυτό το είδος αντιβιοτικού κυμαίνονται από πόνο και δυσφορία στον τένοντα έως πλήρη ρήξη.

Αν και οι τένοντες ¨σκίζονται¨ συχνότερα κατά τη διάρκεια των αγώνων σπριντ και άλματος, οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων που λαμβάνουν αυτού του είδος αντιβιοτικά θα πρέπει είτε να αποφεύγουν την άσκηση εάν είναι απολύτως απαραίτητο να λαμβάνουν αντιβιοτικό είτε να αλλάζουν σε διαφορετικού τύπου αντιβιοτικό.

Σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία με έναν γιατρό είναι απολύτως ζωτικής σημασίας.

Τι γίνεται αν δεν έχετε άλλη επιλογή από το να αγωνιστείτε ενώ παίρνετε αντιβιοτικά;

Εάν η χρήση αντιβιοτικών είναι απολύτως απαραίτητη και δεν έχετε σκοπό να εγκαταλείψετε έναν αγώνα ειδικού στόχου τότε θα πρέπει να φροντίσετε κάποιες σημαντικές παραμέτρους

Βεβαιωθείτε ότι επικοινωνείτε σωστά και με απόλυτη ακρίβεια για το τι λαμβάνετε με τον προπονητή σας και τον γιατρό σας.

Ο προπονητής σας μπορεί να σας συστήσει να μειώσετε τον προπονητικό σας φόρτο κατά περίπου 25%, αλλά τελικά, η απόφαση να συνεχίσετε την προπόνηση ή/και τον αγώνα εξαρτάται από εσάς και τον γιατρό σας.

Είναι σημαντικό να έχετε φροντίσει για την ημέρα του αγώνα για επιπλέον νερό και ηλεκτρολύτες, καθώς και για την αντηλιακή προστασία που μπορεί να χρειαστείτε.

Σκεφτείτε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο καθώς πλησιάζετε στην ημέρα του αγώνα. Η παρακολούθηση των επιπέδων κούρασης και των αναγκών ενυδάτωσης κατά τη διάρκεια των προπονήσεων μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε μια καλή εικόνα για το τι να περιμένετε την ημέρα του αγώνα.

Τα βασικά ερωτήματα για χρήστες αντιβιοτικών

Όλα τα παραπάνω αφορούν εκείνους που επιμείνουν να προπονούνται ή αγωνιστούν με παράλληλη χρήση αντιβιοτικών ωστόσο το ιδανικότερο και σίγουρα πολύ περισσότερο ασφαλές είναι η ολιγοήμερη αποχή από αθλητικές δραστηριότητες έστω για τη περίοδο χορήγησης τους ,παρότι όπως θα δούμε στις απαντήσεις παρακάτω οι ¨παρενέργειες¨ μπορούν να μας ακολουθούν για μερικές ημέρες ακόμη μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Πόσο καιρό μετά τα αντιβιοτικά μπορώ να προπονηθώ;

Τα αντιβιοτικά, ειδικά η αζιθρομυκίνη συνεχίζουν να δρουν στο σώμα σας για περίπου μία εβδομάδα μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος (ειδικά επειδή η αζιθρομυκίνη χορηγείται μόνο για τρεις ημέρες). Προτείνεται να σταματήσουμε τα αντιβιοτικά για τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν αγωνιστούμε ξανά.

Γίνεται το σώμα μας πιο αδύναμο στα αντιβιοτικά;

Η λήψη περισσότερων αντιβιοτικών από ό,τι σας συνταγογραφείται δεν ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ούτε προλαμβάνει μελλοντικές λοιμώξεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρώιμη χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη προστατευτική ανοσία σε λοιμώξεις και αυξημένη ευαισθησία σε επαναμόλυνση.

Γιατί τα αντιβιοτικά εξαντλούν την ενέργειά μας;

Όταν τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα βακτήρια στο σώμα μας, συχνά παίρνουν το καλό με το κακό. Αυτό μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερό σας και να προκαλέσει δυσάρεστες παρενέργειες στο πεπτικό σύστημα. Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών, η οποία μπορεί να προκαλέσει χρόνια κόπωση.

Τα αντιβιοτικά αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Πολύ σπάνια, η αντιβιοτική θεραπεία θα προκαλέσει πτώση των αιματολογικών δεικτών , συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων που καταπολεμούν τη μόλυνση. Αυτό διορθώνεται από μόνο του όταν διακόπτεται η θεραπεία.

Πόσος χρόνος χρειάζεται για την ανοικοδόμηση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά από αντιβιοτικά;

Μετά από μια σειρά αντιβιοτικών, η αποκατάσταση του μικροβιώματος του εντέρου μπορεί να διαρκέσει κάποιο χρόνο. Γενικά, μετά από βραχυπρόθεσμη χρήση αντιβιοτικών (μεταξύ πέντε και δέκα ημερών), οι μελέτες έχουν παρατηρήσει ότι μπορεί να χρειαστούν τουλάχιστον ένας έως δύο μήνες για να επανέλθουν οι περισσότερες βακτηριακές ομάδες στα προ-αντιβιοτικά επίπεδα.

 

Είναι εντάξει να πιούμε καφέ με αντιβιοτικά;

Η καφεΐνη δεν πρέπει να συνδυάζεται με αντιβιοτικά καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή θεραπευτική αποτυχία και, πιθανώς, τοξικότητα φαρμάκων in vivo.

Μελέτη: Τα αντιβιοτικά μπορούν να επηρεάσουν το τρέξιμο υψηλής απόδοσης

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Riverside, υποστηρίζουν ότι τα αντιβιοτικά μπορούν να σκοτώσουν βασικά βακτήρια του εντέρου και να μειώσουν τα αθλητικά κίνητρα και την αντοχή.

Πίστευαν ότι η συλλογή από βακτήρια του εντέρου ενός ζώου, το μικροβιωμα του, θα επηρέαζε τις πεπτικές διαδικασίες και τη μυϊκή λειτουργία, καθώς και το κίνητρο για διάφορες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης έτσι αυτή η πεποίθηση τους εξετάστηκε στο εργαστήριο και τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Behavioral Processes.

FOTO 3

Η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε δείγματα κοπράνων από δύο ομάδες ποντικών αφού τα ζώα έλαβαν αντιβιοτικά για 10 ημέρες. (Η πρώτη ομάδα ποντικών συνήθιζε να τρέχει στο εργαστήριο ενώ η δεύτερη όχι).Βρήκαν ότι και οι δύο ομάδες ποντικών παρουσίασαν μείωση στα βακτήρια του εντέρου,

Στη συνέχεια, οι δύο ομάδες έτρεξαν σε έναν τροχό, όπου οι ερευνητές είδαν μειωμένη αθλητική απόδοση κατά 21% στην ομάδα δρομέων-ποντικών σε σύγκριση με την απόσταση πριν από τη χρήση αντιβιοτικών. Κανένα από τα ποντίκια δεν είχε δείξει σημάδια ασθένειας ή εξασθένησης πριν από το τρέξιμο.

Πόσο διαρκούν οι επιπτώσεις;

Η ομάδα των ποντικών-δρομέων δεν μπόρεσε να επανέλθει στο επίπεδο της ικανότητας των προβιοτικών ακόμη και 12 ημέρες μετά τη διακοπή των αντιβιοτικών. Η κανονική, λιγότερο αθλητική ομάδα ποντικών δεν είδε καμία μείωση στην ικανότητα τρεξίματος.

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ίσως ένας περιστασιακός αθλούμενος με έναν ελαφρύ τραυματισμό δεν θα επηρεαζόταν πολύ. Αλλά σε έναν αθλητή παγκόσμιας κλάσης, μια μικρή οπισθοδρόμηση μπορεί να μεγεθυνθεί πολύ περισσότερο.

Οι ερευνητές θεωρούν ότι στους δρομείς υψηλών επιδόσεων, τα βακτήρια μπορούν να βοηθήσουν στη μετατροπή των υδατανθράκων σε χημικές ουσίες που επηρεάζουν την απόδοση των μυών. Τα μεταβολικά τελικά προϊόντα από βακτήρια στο έντερο μπορούν να επαναπορροφηθούν και να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμο. Έτσι λιγότερα καλά βακτήρια σημαίνει λιγότερα διαθέσιμα καύσιμα.

 

Μελλοντικά η ίδια επιστημονική ομάδα σχεδιάζει να προσπαθήσει να προσδιορίσει ποια συγκεκριμένα βακτήρια είναι υπεύθυνα για τον αντίκτυπο στην απόδοση. Είναι πιθανό ότι εάν μπορέσουν να εντοπίσουν ποια βακτήρια ενισχύουν την απόδοση, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία για να βοηθήσει τους ανθρώπους να ασκούνται περισσότερο.

References

Pike SE, Prasad SA. Effect of intravenous antibiotics on exercise tolerance. Respiratory Medicine. 2001: Vol 32(1)

Itoh Z, Suzuki T, NakayaM, et. al. Gastrointestinal motor-stimulating activity of macrolide antibiotics and analysis of their side effects on the canine gut. American Society for Microbiology.1984: 26(6) 863-869

Norrby SR. Side effects of quinolones: comparisons between quinolones and other antibiotics. European Journal of Clinical Microbiology. 1991: 4(6)378-383

McGarvey WC, Singh D, Trevino SG. Partial achilles tendon rupture associated with fluoroquinolone antibiotics: a case report and literature review. Foot and Ankle International. 1996: 17(8)496-498