Μετά από δυο χρόνια περίπου η συντριπτική πλειοψηφία των δρομέων επιστρέφει σταδιακά στην αγωνιστική δράση. Η αρχή έχει γίνει μέσα στο καλοκαίρι με τους ορεινούς και ημιορεινούς αγώνες, συνέχισε με τη πρώτη μεγάλη εγχώρια διοργάνωση, του Ημιμαραθωνίου της Αθήνας, σε συνδυασμό με την επανεκκίνηση των Run Greece καθώς και τους πρώτους διεθνείς Μαραθωνίους για όσους επέλεξαν να αγωνιστούν εκτός συνόρων και τέλος- τουλάχιστον για την Ελλάδα- κορυφώνεται στις 14 Νοεμβρίου με την «επιστροφή» του Αυθεντικού Μαραθωνίου της Αθήνας ενώ μια εβδομάδα μετά ευελπιστεί και η Θεσσαλονίκη αυτή τη φορά να μη χάσει και αυτή την ευκαιρία για τον Μαραθώνιο του Μέγα Αλέξανδρου καθώς και τον Ημιμαραθώνιο που μετατέθηκε για την ίδια ημέρα της 21^ης Νοεμβρίου

 

Κάπως έτσι χιλιάδες Έλληνες δρομείς ξεκινούν να στέκονται ξανά τις γραμμές εκκίνησης. Πολλοί από αυτούς έχουν προπονηθεί για μήνες με την ελπίδα να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ένα νέο ατομικό ρεκόρ αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι πως μπορούν να γνωρίζουν αν όντως είναι σε αγωνιστική κατάσταση που θα τους προσφέρει τη χαρά της επίτευξης του προσωπικού τους στόχου; Θα περιοριστούμε για τους δρομείς που προετοιμάζονται για να συμμετέχουν στον Μαραθώνιο και θα ρίξουμε μια ματιά σε όλα νεότερα στοιχεία που μπορούν να μας βοηθήσουν ώστε να διαμορφώσουμε μια πιο σαφή εικόνα για το τι είμαστε «ικανοί» να κάνουμε την ημέρα του μεγάλου αγώνα.

Πρόσφατα μια ομάδα ερευνητών από τη σχολή Δημόσιας Υγείας, Φυσιοθεραπείας και Αθλητικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Δουβλίνου ανέλυσαν δεδομένα προπόνησης και αγώνων από 260 άτομα που συμμετείχαν στον Μαραθώνιο της Ιρλανδικής πόλης για να μάθουν ποιες μεταβλητές έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην απόδοση του μαραθωνίου και μερικά από τα αποτελέσματα μπορεί να σας εκπλήξουν.

Οι συντάκτες της μελέτης διαχειρίστηκαν ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς σε 260 συμμετέχοντες στο Μαραθώνιο του Δουβλίνου το 2018, θέτοντάς τους ερωτήσεις σχετικά με την ανθρωπομετρία τους, τις προπονητικές τους συμπεριφορές και τους πρόσφατους αγώνες. Στη συνέχεια, ανέλυσαν τις επιδόσεις τους στον αγώνα ,τα περάσματα τους ανά 5χλμ, 10χλμ και πρώτο μισό(Ημιμαραθώνιο) σε συνδυασμό με τον τελικό χρόνο τους και την επίδοση στο δεύτερο μισό του αγώνα, σε μια προσπάθεια να αναζητήσουν τους παράγοντες που είχαν μεγαλύτερη επίδραση στα αποτελέσματα των δρομέων.

Η θεωρία της «Κατάρρευσης»

Σίγουρα δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο μεγαλύτερος καθοριστικός παράγοντας της απόδοσης του μαραθωνίου ήταν το δρομικό παρελθόν του αθλητή. Η εμπειρία και τα χιλιόμετρα που έχει «γράψει» το σώμα του. Οι μεταβλητές προπόνησης, συμπεριλαμβανομένων των εβδομαδιαίων χιλιομέτρων και του μέσου ρυθμού τρεξίματος κατά τη διάρκεια της προπόνησης, φάνηκαν ότι σχετίζονται με τους τελικούς χρόνους τερματισμού. Το ενδιαφέρον προκύπτει με την οριοθέτηση του σημείου της κατάρρευσης. Οι συγγραφείς περιγράφουν τη «Θεωρία της Κατάρρευσης», η οποία υποδηλώνει ότι το σημείο στο οποίο οι δρομείς καταρρέουν σε έναν αγώνα θα είναι περίπου το ένα εικοστό της συνολικής χιλιομετρικής τους διαδρομής τις προηγούμενες οκτώ εβδομάδες. Για παράδειγμα εάν ένας δρομέας έχει καταγράψει μέσο εβδομαδιαίο χιλιομετρικό όγκο 85 χιλιομέτρων τις τελευταίες 8 εβδομάδες, σημαίνει ότι σύμφωνα με αυτή τη θεωρία θα νιώσει τη «κατάρρευση» στο 34^ο χιλιόμετρο του αγώνα (85x8:20=34).

 

Παρότι οι ερευνητές σημειώνουν ότι υπάρχουν λίγα εμπειρικά δεδομένα για να υποστηρίξουν αυτήν τη θεωρία καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι δρομείς «πρέπει να προγραμματίσουν προσεκτικά το πρόγραμμα προπόνησής τους για να διασφαλίσουν ότι θα φτάσουν τα απαραίτητα χιλιόμετρα σε ασφαλές χρονικό διάστημα».

Προσγειώστε τις προσδοκίες σας

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο δεύτερος πιο σημαντικός προγνωστικός δείκτης της απόδοσης του μαραθωνίου είναι το πόσο ρεαλιστές εμφανίζονται οι δρομείς ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο-επίδοση. Διαπίστωσαν ότι δρομείς με πιο επιθετικούς (και αναμφισβήτητα λιγότερο ρεαλιστικούς) χρόνους τερματισμού ήταν πιο πιθανό να τερματίσουν πιο αργά από εκείνους με πιο ρεαλιστικούς χρόνους με βάση την απόδοσή τους στην προπόνηση και τα προηγούμενα αποτελέσματα.

Με βάση τη παραπάνω παραδοχή επιβεβαιώνεται η συμβολή του Pacing κατά τη διάρκεια του αγώνα, είτε με τη βοήθεια συναθλητών του δρομέα, είτε της ίδια της διοργάνωσης που μπορεί να έχει αναθέσει σε pacers (δρομείς που διατηρούν το ρυθμό και βοηθούν τους υπόλοιπους να μην ξεφύγουν ώστε να μην αντιμετωπίσουν στη συνέχεια προβλήματα) το έργο αυτό. Κατ’ επέκταση, είναι επίσης ένας ισχυρός προγνωστικός δείκτης των επιδόσεων του Μαραθωνίου, επειδή οι δρομείς με πιο επιθετικούς στόχους είναι πιο πιθανό να «πιέσουν» πολύ σκληρά στην αρχή και στη συνέχεια να αναγκαστούν να επιβραδύνουν. Δεδομένου ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι δρομείς με πιο ισορροπημένα περάσματα καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα συνήθως τερμάτιζαν γρηγορότερα από εκείνους που είχαν μεγαλύτερες αποκλίσεις στα περάσματα τους, η συσχέτιση με την συμβολή του pacing αποκτά επιπλέον νόημα.

Οι γυναίκες πιο «ισορροπημένες» αγωνιστικά

Ένα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης αφορά στα διαφορετικά ευρήματα ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες δρομείς. Καθώς προηγούμενες σχετικές έρευνας είχαν επικεντρωθεί σε άνδρες δρομείς δεν υπήρχε σαφή εικόνα. Έχει αποδειχθεί ότι οι άνδρες και οι γυναίκες αποδίδουν διαφορετικά κατά τη διάρκεια αγώνων, μια διαφορά που αποδίδεται τόσο σε φυσιολογικούς όσο και σε ψυχολογικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, έχει επισημανθεί ότι οι άντρες παρακινούνται από το κοινωνικό κατεστημένο (ότι είναι άνδρες άρα πρέπει να είναι και καλύτεροι ως προς το τελικό αποτέλεσμα) ενώ οι γυναίκες θα επιμείνουν όταν τους παρέχεται κοινωνική υποστήριξη ή τους ζητηθεί. Επομένως από την ανάλυση των δεδομένων, κρίθηκε ότι οι γυναίκες τρέχουν πιο ομοιόμορφα σε αγώνες, επειδή παρακινούνται από διαφορετικό παράγοντα σε σύγκριση με τους άνδρες συναθλητές τους.

 

Φυσικά, υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεταβλητές που θα επηρεάσουν την απόδοσή σας την ημέρα του αγώνα, όπως η διατροφή πριν και η τροφοδοσία κατά τη διάρκεια του αγώνα, οι καιρικές συνθήκες και οι τραυματισμοί. Ωστόσο, αυτή η μελέτη επαναλαμβάνει τη σημασία της σωστής προετοιμασίας, του κατάλληλου στόχου και της δημιουργίας ενός ρεαλιστικού πλάνου περασμάτων ανά 5km, αν θέλετε να δείτε οι προσπάθειες της προετοιμασίας να αποτυπωθούν με ένα νέο ατομικό ρεκόρ!

Πηγή: The Determinants of Marathon Perfomance: An Observational Analysis of Anthropometric, Pre-race and in-race Variables